“Szkoła w Dobroniu powstała dopiero w 1880 r. Wcześniej nauka czytania i pisania organizowana była we dworze i dotyczyła jedynie młodzieży dorosłej i starszych. Starania u władz carskich o zezwolenie na otwarcie szkoły w Dobroniu dla dzieci podjęli ks.W. Mruk i W. Kabza, zwracając się do naczelnika ziemskiego w Łasku i gubernatora w Piotrkowie. Nauka początkowo odbywała się w “organistówce”. Dzięki inicjatywie W. Kabzy powstał komitet budowy szkoły. W 1880 r. po zebraniu funduszy i materiału budowlanego w Dobroniu został oddany do użytku budynek szkolny murowany, kryty słomą. Były w nim cztery izby, z czego trzy zostały przeznaczone na mieszkanie dla nauczyciela, a jedna na salę lekcyjną.
Szkolnictwo
Początki szkolnictwa i oświaty na terenie gminy sięgają dopiero pierwszego dziesięciolecia XIX w. Pierwsza szkoła pojawiła się nie w Dobroniu, lecz w pobliskim Chechle. W aktach wizytacji kościoła dobrońskiego z 1811 r. stwierdzono: “Szkoły tu we Wsi nie ma, tylko na Holendrach o ćwierć mili, Dom tam ma Dobry,(…) Czytać, pisać uczą więcej szkółek nie ma”. W 1828 r. funkcję nauczyciela w szkole w Chechle pełnił 31-letni Maciej Soiński, który mieszkał tutaj razem z żoną 33-letnią Rozalią z Perskich.W 1838 r. nauczycielem był Fr. Hoppe. W 1854 r. w żródłach znajdujemy na jego miejscu 42-letniego Marcina Gurskiego. Niestety z braku materiałów niewiele o tej szkole możemy powiedzieć. Wiadomo, że działała przez cały okres zaborów, ponieważ występuje w wykazach urzędowych z 1872 r., 1899-1901 r.
Ze względu na to, iż włościanie wsi rządowych Mogilna, Róży i Ldzania “nie chcieli posyłać dzieci do szkoły w Chechle, do której byli przyłączeni”, rozpoczęli starania o utworzenie szkoły w Mogilnie, deklarując opłacenie należytych składek oraz utrzymanie nauczyciela. Szkoła ta została założona w 1815 r., ale wkrótce “nauka w niej ustała”. Według projektu etatu szkoły elementarnej w Mogilnie, sporządzonego przez Urząd Ekonomii Narodowej Pabianic, na stanowisku nauczyciela wyznaczono Adama Górzyńskiego.”1
1. R. Adamek, T. Nowak – “Zarys dziejów Dobronia i okolicznych miejscowości do 1939 roku”
